Minisłownik


AIS, System Automatycznej Identyfikacji, (Automatic Identification System) – system automatycznej łączności opracowany w końcu XX wieku i rozpowszechniony na początku XXI. Zapewnia automatyczną wymianę danych, przydatnych do uniknięcia kolizji między statkami oraz identyfikujący statek dla brzegowych systemów nadzorujących ruch statków. System AIS powinien być zainstalowany na wszystkich statkach pasażerskich. Obecnie jest zainstalowany na ponad 40 000 statków.
Jeżeli chcesz śledzić ruch jekiejś jednostki np. Fryderyka Chpina wystarczy skorzystać ze strony http://www.marinetraffic.com/ais/pl

Barkentyna- żaglowec posiadający co najmniej 3 maszty, niosący na pierwszym od dziobu ożaglowanie rejowe, a na pozostałych ożaglowanie skośne - przeważnie gaflowe, rzadziej bermudzkie.
Przykładowy żaglowiec typu barkentyna to "Pogoria".

Bryg-historyczna klasa okrętów żaglowych, używanych w XVII-XIX wieku. Okręt ten używany był do ochrony portów i wybrzeży, do służby rozpoznawczej i walki na pełnym morzu,a także jako okręt eskortowy statków handlowych. Stał się popularnym statkiem bojowym na Karaibach.
To również typ ożaglowania, posiadający dwa maszty, oba z ożaglowaniem rejowym. Maszty brygu, kolejno licząc od dziobu to fokmaszt oraz grotmaszt. Przykładowy żaglowiec typu bryg to "Fryderyk Chopin".

Cuma, lina cumownicza – lina służąca do cumowania, czyli mocowania jednostki pływającej do nabrzeża, boi, dalby lub innej jednostki oraz do holowania i tym podobnych czynności (np. obracanie jednostki na dalbie). Mocuje się ją na lądzie (nabrzeże, pomost) do polera lub pierścienia cumowniczego, a na jednostce do polera lub (na mniejszych jednostkach) do knagi. Liny podawane na brzeg mogą mieć koniec wolny lub zakończony uchem plecionym.
Liny cumownicze mogą nosić różne nazwy w zależności od ich użycia na zacumowanej jednostce:
cumy, szpringi, bresty.

 
Dok- basen portowy lub pływająca konstrukcja, które zapewniają utrzymanie położenia statku w pionie i na stałym poziomie, niezależnie od otaczających wód. 
-dok portowy – bieżąca obsługa zacumowanej jednostki,
-dok pływający – służy do przeglądu lub remontu podwodnej części jednostki,
-suchy dok – używany jest dobudowy kadłuba nowej jednostki, albo przeglądu lub remontu podwodnej części jednostki już eksploatowanej.


Fregata- żaglowiec mający przynajmniej trzy maszty, niosący na wszystkich masztach ożaglowanie rejowe. Na ostatnim maszcie, poza żaglami rejowymi, znajduje się też żagiel gaflowy.
Przykładowymi fregatami są "Dar Młodzieży" i " Dar Pomorza".

Kambuz- pokładowa kuchnia. Może to być jedno lub kilka (tak jak na Chopinie) pomieszczeń lub część przestrzeni pod pokładem na mniejszych jednostakch.

Keja- nabrzeże lub pomost w porcie/przystani, do którego mogą przybijać jachty, żaglowce, itp...

Koja- łóżko żeglarzy :) W jednej kajucie (pokoju) jest co najmniej kilka koi.

Kilwater - smuga, ślad powstający na wodzie za rufą jednostki pływającej

Mesa - pomieszczenie na okręcie przeznaczone do wypoczynku, spożywania posiłków lub innych zajęć załogi

Mila morska-jest jednostką odległości stosowaną w nawigacji morskiej. Wynosi ona 1852 m.Niektóre państwa stosują własną wartość dla mili morskiej:
-Wielka Brytania - 1853,18 m
-Dania - 1851,85 m
-Holandia - 1851,85 m
-Stany Zjednoczone - 1853,248 m
-Portugalia - 1850,00 m
-Japonia - 1853,18 m

Sztaksle – są to żagle rozpinane na sztagach żaglowca. W przeważającej większości przypadków są to żagle trójkątne. Na jednym sztagu wisi zazwyczaj tylko jeden sztaksel.
Trap - pomost, kładka, drabinka, schodki, które pozwalają dostać się ze statku na ląd, z lądu na statek albo z jednego statku na drugi. Trap nie jest zamontowanyna stałe, to oznacza, że jeśli żeglarze chcą opuścić pokład muszą go rozłożyć lub wyskoczyć za burtę :)

Trumsel – prostokątny żagiel rejowy zajmujący (najczęściej) szóste i jednocześnie najwyższe piętro żagli w ożaglowaniu rejowym największych żaglowców. Trumsle spotykane są stosunkowo rzadko, gdyż rzadko zdarzają się żaglowce z tak dużą ilością pięter żagli. Z polskich jednostek trumsle nosi jedynie bryg STS Fryderyk Chopin na obu masztach.

Wachta - służba pełniona na jednostce pływającej (statku, okręcie, jachcie) przez jedną zmianę załogi. Zazwyczaj trwa 4 godziny i rozpoczyna się o: 8.00, 12.00, 16.00, 20.00, 24.00, 4.00. W zależności od rodzaju jednostki i okoliczności służby wyróżnia się różne rodzaje wachy, np.: trapową, kambuzową, bosmańska itd.

Wybijanie szklanek
Czas na statkach żaglowych odmierzano dawniej za pomocą klepsydr piaskowych. Wachtowy co pół godziny zobowiązany był odwrócić klepsydrę, tyle czasu trwało przesypywanie się piasku z jednego szklanego naczynia do drugiego. Jednocześnie marynarz uderzał w dzwon okrętowy, co oznaczało, że minęło pół godziny. Nazwa "szklanka" pochodzi od dźwięku "klang" - jaki wydaje dzwon. Szklanki dzwoni się krótko brzmiącymi, czystymi, regularnymi uderzeniami.Pełne godziny wybija się krótkimi podwójnymi uderzeniami, zaś co pół godziny wybija się pojedynczą szklankę.